Endometriozis Cerrahisi İçin Bir Kılavuz

Bu yazı, cerrahlara, fertilitesini korumak isteyen kadınlarda endometriozisin cerrahi tedavisi için ipuçları sağlamaktadır.

Anahtar Noktalar

Önemli Noktalar:

• Bu yayın, Avrupa Jinekolojik Endoskopi Derneği (ESGE), ESHRE, ve Dünya Endometriozis Derneği (WES)’nin kooperasyonu sonucudur. Bu yazı farklı şekillerde endometriozis cerrahisi için önerileri içermektedir.

Önem:

• Ameliyat, endometriozisi olan kadınlar için en çok kullanılan tedavi seçeneklerinden biridir. Endometriozis kendini birçok şekilde gösterebilir ve bu hastalığı tedavi etmek için de çok sayıda seçenek vardır. Kapsamlı bir kılavuz, herhangi bir olgu için en iyi prosedürün teknik detaylarını içermektedir ve bu yayın, bir rehber olmayı amaçlamaktadır.

Ne yapıldı?

• Yukarıdaki kuruluşlar, endometriozis cerrahisinin teknikleri hakkında önerileri içeren kılavuz serisinin ilk kitabını oluşturmak için bir çalışma grubu kurmuşlardır. Daha ziyade, üreme çağındaki kadınlar için operasyon hakkındadır.
• Yazarlar, bu yazıdaki önerilerin söz konusu hastalığın klinik idaresi hakkında kanıta dayalı kılavuzlarla beraber okunması gerektiğini belirtmektedirler.
• Bu yayındaki öneriler uzman görüşü kullanılarak oluşturulmuştur. Çalışma grubu overyan endometriomalar (çikolata kistleri) için farklı cerrahi seçenekleri içeren videoların bulunduğu bir internet platformu da oluşturmuştur. Bu internet platformunun linki şudur: https://www.eshre.eu/surendo.

Anahtar Bulgular:

• İlk bölüm anatomik bilgilerin detaylarını vermektedir. Bu bölüm çok önemli jinekolojik yapıları ve süreçleri tanımlamaktadır. Ayrıca endometriomaların tipik yerlerinin sınırlarını çizer ve cerrahın hidroüreter ve asemptomatik hidronefroz olasılıklarını düşünmesini rica eder.
• Genel öneriler. Bu bölüm cerrahlara şunları düşündürür:
  • Kistleri belirleyerek hastalığı değerlendir.
  • Bimanuel muayene, pelvik ultrason ve over rezerv testlerini yap.
  • Eğer cerrah kitlenin malign (kötü huylu) olduğuna inanırsa, serum tümör belirteçlerini analiz etmelidir.
  • Hastadan onam formu al. Diğer bir deyişle, hasta cerrahi ve bunun getirebileceği riskler hakkında bilgi sahibi olmalıdır.
  • Gerekirse diğer branşlardan konsültasyon iste.
  • Over (yumurtalık) dokusunu manüple ederken dikkatli ol.
  • Over rezervine herhangi bir hasar olasılığından haberdar ol.
  • Adezyon (yapışıklık) karşıtı tedbirler veya overin asma işlemi postoperatif adezyon gelişimini azaltmak için düşünülmelidir.
• Overyan endometriomaların laparoskopik cerrahisinin (kapalı ameliyat) başlangıç adımlarında cerrahlar şunları yapmalıdır:
  • İlişkili vücut bölümlerini yani pelvik organları, karnın üst kısmını ve appendiksi inceleyin.
  • Eğer gerekirse biyopsi ve peritoneal yıkama alın. Olası endometriomalar için peritoneal yıkama gerekli değildir.
  • Üç laparoskopik port kullanın.
  • Overi pelvik yan duvardan ayırmak için adezyoliz uygulayın. Cerrah bu noktada zarar görme riski nedeniyle üreteri vizüalize etmelidir.
  • Kist rüpture olduğunda kist boşluğunu açın.
  • Overyan endometriotik yüzeyin en ince yerine veya over yapışık değilse antimezenterik sınırına bir insizyon yapın.
  • Kist kavitesini yıkayın ve malinite açısından gözlemleyin. Eğer maliniteden şüpheleniliyorsa sonrasında histolojik doğrulama için o bölgeye biyopsi yapılmalıdır.
  • Kist sıvısını ve kan pıhtılarını karın boşluğu ve pelvik boşluktan çıkarın. Bu işlem aynı zamanda cerrahın kanamayı kontrolüne yardımcı olacaktır.
• Overyan endometriomalarının konservatif cerrahisinde üç seçenek vardır. Bu seçenekler, kistektomi, lazer veya plazma enerji ablasyonu veya elektrokoagulasyondur. Kılavuz her bir prosedür için teknik önerileri detaylı bir biçimde vermelidir.
• Eksizyon ve ablasyonu birlikte kullanan kombine teknik vardır. Bu teknik aşırı kanamayı önler. Ayrıca, over hilusunda over dokusunun kaybını ve hasar görmesini önler.
• Büyük endometriomaların varlığında kullanılan iki veya üç aşamalı invazif yaklaşım vardır. Bu yaklaşım, büyük endometriomaların tedavisine yardımcı olur. Aynı zamanda rekürrensi azaltır ve over rezerv azalmasını kısıtlar.
• Daha fazla öneriler:
  • Benign overyan endometriomalarda laparotomi nadiren önerilir. Eğer laparoskopi yapılamayacaksa cerrah endometrioma(lar)ı sadece drene etmelidir ve sonra üç ay GnRH agonisti (GnRHa) vermelidir. 3-6 aylık periyod sonrasında cerrah tekrar opere eder. Hasta bir başka merkeze de refere edilebilir.
  • Sağlık çalışanları, hastalarıyla ooferektomiyi (yumurtalık alınması) konuşmalıdır. Bu konuşma eğer hastada rekürrent veya büyük endometriomalar varsa veya malignite varsa yapılmalıdır.

Yazının Kısıtlamaları:

• Bu konuda çok az kanıt bulunmaktadır, bu nedenle bu yazının çoğu uzman görüşüne dayanmaktadır.

Özet

Avrupa Jinekolojik Endoskopi Derneği (ESGE), ESHRE, ve Dünya Endometriozis Derneği (WES) yakın zamanda “Endometriozisin Cerrahi Tedavisi için Öneriler- Bölüm 1: Overyan endometriomalar” başlıklı bir yazı yayımladı. Bu yayın, cerrahlara endometriozisin tedavisinde kullanılan farklı cerrahilerin teknik yönleriyle ilgili öneriler sağlamaktadır. Bu yayın, endometriozisi olan ve daha sonra gebe kalmayı isteyen kadınları hedef almaktadır. Bu kılavuz kitap, bir çalışma grubu tarafından oluşturulmuştur ve uzman görüşüne dayanmaktadır. Yazarlar, bu yazıdaki önerilerin söz konusu hastalığın, yani endometriozisin, klinik idaresi hakkında kanıta dayalı kılavuzlarla beraber okunması gerektiğini belirtmektedirler.

Bu yazı farklı bölümlere ayrılmaktadır. İlk bölüm “Anatomik Bilgiler” başlığı altındadır ve endometriozisle ilişkili cerrahiyi ilgilendiren jinekolojik yapılar ve süreçleri detaylandırır. Bir sonraki bölüm, “Genel Öneriler” başlıklıdır, ve bu bölüm cerrahlara, endometriozisli bir kadının cerrahi tedavisi sırasında izlenmesi gereken öneriler kontrol listesini sunmaktadır. Bu bölümde detaylı olarak tanımlanan önemli önerilerden biri kistin saptanmasıdır. Bir sonraki bölüm, overyan endometriomalar için laparoskopik cerrahinin başlangıç aşamalarını tartışır. Bu bölümde okuyucuya tüm süreci daha etkin kılabilecek çeşitli cerrahi ipuçları verilmektedir.

Yayın daha sonra overyan endometriomaların konservatif cerrahi tedavisinde üç seçeneği tartışarak devam etmektedir. Bu seçenekler kistektomi, lazer veya plazma enerji ablasyonu veya elektrokoagulasyondur. Kılavuz her bir prosedür için teknik önerileri detaylı bir biçimde vermelidir. Eksizyon ve ablasyonun kullanıldığı kombine teknik de vardır. Ek olarak, cerrah daha büyük endometriomalar için iki veya üç aşamalı yaklaşımı kullanabilir. Yazı, laparotomiler, laparoskopiler ve ooferektomiler ile ilgili tavsiyeleri sağlayarak sonlanmaktadır.

Kaynak Site: endonews.com
Çeviren: Melodi İNCEBOZ